Sloane denkt wel twee keer na voordat ze in het openbaar begint te huilen. Sinds zelfdoding is uitgegroeid tot een internationale epidemie, zou een huilbui haar in het Programma kunnen doen belanden. De enige bij wie ze zichzelf kan zijn, is James.
Hij heeft beloofd om ervoor te zorgen dat ze geen van beiden in het Programma terechtkomen en Sloane weet dat de liefde tussen hen sterk genoeg is om allerlei tegenslagen te weerstaan. Maar ondanks de beloftes die ze elkaar maken, wordt het steeds moeilijker om de waarheid te verbergen. Ze worden alle twee steeds zwakker, depressie ligt op de loer. En het Programma zit hen op de hielen.
De Mening van Jeroen
Slechts weinig schrijvers slagen erin om echte gevoelens op papier neer te pennen, zodat elke lezer zich erin kan terugvinden. En in de meeste gevallen beperken deze zich tot de meest voorkomende clichés rond het gegeven van liefde, jaloezie, verdriet. Suzanne Young ging in haar reeks echter nog een stapje verder en gebruikte zelfmoord en verdrukte herinneringen als de spil waarrond de hele plot is geweven. Een gewaagde stukje schrijfkunst, maar eentje die meer dan zomaar geslaagd kan genoemd worden.
In een toekomstige wereld, niet zo erg verschillend van de onze, is zelfmoord een ware epidemie geworden onder de tieners. Niemand weet echt waarom dit zo’n proporties heeft aangenomen, maar in een ultieme poging hier wat aan te doen, heeft de overheid “Het Programma” in het leven geroepen. Tieners die een zelfmoordpoging ondernamen of zich als risicopatiënt profileren (al is het maar omwille van een zelfdoding in de vriendenkring), worden verplicht opgenomen in één van de instellingen van Het Programma zodat ze kunnen “genezen”. De behandeling omvat een pillenkuur waarbij het geheugen zodanig wordt gewijzigd, dat pijnlijke herinneringen, trauma’s, of zelfs herinneringen die enigszins gerelateerd zijn met “gevaarlijke gedachten” eenvoudigweg verwijderd worden.
Na de zelfdoding van Sloane’s broer, blijven zij en haar partner James (tevens de beste vriend van haar broer) achter met het pijnlijke verlies en proberen ze op alle mogelijke manieren te voorkomen dat ze worden opgemerkt als risicopatiënten. Helaas lukt dit plan niet en kort nadat James werd opgenomen in Het Programma, is het de beurt aan Sloane. Wanneer ze de instelling opnieuw mag verlaten, zijn alle herinneringen aan haar broer’s dood en haar relatie met James vakkundig verwijderd. Niettegenstaande Het Programma haar een frisse start heeft beloofd en een gelukkiger leven, lijkt dat slechts een droom te zijn. Ze wordt overweldigd door emoties die ze niet kan plaatsen en een buikgevoel waar geen aanleiding voor lijkt te bestaan. Haar lichaam herinnert zich alles, terwijl haar hoofd de overeenstemmende herinnering niet kan plaatsen en de moeilijke strijd om alles te plaatsen brengt heel wat pijn met zich mee.
Ondanks het label YA, blijft het een heel aangrijpend boek. Je zal er niet huilend voor wegkruipen in een klein hoekje, maar wees er maar zeker van dat de frustraties van het hoofdpersonage je zullen beklijven en een onzichtbare hand je buik in een wurgende greep zal te pakken krijgen. Het hele gebeuren voelt tegelijkertijd aan als een gegeven dat niet eens zover in onze toekomst verscholen ligt en toch zo ongelooflijk fout is, dat het nooit zou mogen bestaan.
In dit eerste boek van de trilogie ligt de focus van het verhaal voornamelijk op de (on)menselijkheid van Het Programma. In een poging om een wereldwijd probleem onder de duim te krijgen, neemt de overheid afstand van enkele fundamentele menselijke waarden. Wie Het Programma verlaat is niet meer de mens die hij of zij ooit is geweest, maar slechts een uitgehold wezen. In plaats van het leren omgaan met verlies en angst, worden die eenvoudig uit het geheugen gewist en wordt door de omringende familieleden en vrienden een web van leugens gespannen. Om het effect van het verlies van het geheugen treffend weer te geven, neemt Young rustig de tijd om haar hoofdpersonages met hun troeven en gebreken aan de lezer voor te stellen. Ze voorziet voldoende diepgang bij de personages om haar publiek betrokken te laten voelen.
We volgen het plot vanuit het standpunt van Sloane. Dit zorgt voor extra frustraties bij het publiek, omdat wij niet van onze herinneringen beroofd werden en merken dat zij deze echter kwijt is geraakt. Beetje bij beetje krijgt zij echter flarden van haar geheugen terug voorgeschoteld en vragen we ons af of die ooit volledig zullen terugkeren en bovenal wat voor effect dit op het hoofdpersonage zal hebben.
Dit boek is in alle opzichten uiterst origineel, niet alleen wat betreft het thema of de invulling, maar ook het feit dat een ijzersterk verhaal tot zo’n frustraties bij de lezer kan leiden en toch met niet minder dan de hoogste score gaat lopen.
